مقدمه

پیچیدگی روزافزون محیط پیشرفته تجاری به آگاهی و اطلاع کاملاً دقیق از عوامل مؤثر بر سودآوری شرکت انجامیده است. رقابت فزاینده و تغییر سریع، معادله تعیین‌کننده بُرد یا باخت سازمانها را پیچیده کرده است.

طلایه‌داران فعالیتهای تجاری اذعان دارند که بهره‌وری نیروی کار و سرمایه، عاملی حساس برای موفقیت در محیطهای رقابتی است. از دهه 1960 تا اواخر دهه 1980، تلاش برای ارتقای بهره‌وری در صنایع تولیدی عمدتاً بر افزایش کارایی عملیات از راه اتوماسیون، جابه‌جایی، و ساده‌سازی متمرکز بوده است. اخیراً مدیران بخشهای خدماتی به این امر پی برده‌اند که هر یک از فنون مورد استفاده در اندازه‌گیری و بهبود بهره‌وری تأثیری یکسان بر موقعیتهای آنها دارد.

در همین زمان، بر تعداد متغیرهایی که در امر ارتقای بهره‌وری، مهم قلمداد می‌شود افزوده شده است. بهنگام بودن، درست به اندازه نرخ تغییر فناوری و مقررات، اهمیت ویژه‌ای یافته و رقابت سریعتر شده است. شرکتها با عطشی بیشتر در پی معیارهایی فراتر از معیارهای سنتی بهره‌وری‌اند و قصد دارند با آزمایش آنها، زمان لازم برای تولید و عرضه محصولات یا خدمات جدید را حداقل سازند. کیفیت نیز به عنوان عاملی مهم شناسایی شده است. درنتیجه، معیارهای بهره‌وری‌ برای نظارت بر توانایی شرکت در تحقق استانداردهای کیفی معرفی شده است.

چون بهره‌وری به‌طور همزمان مهمتر و پیچیده‌تر شده است، بسیاری از مدیران اجرایی به‌دنبال روشهای پیچیده‌تر اندازه‌گیری آنند. در حسابرسی بهره‌وری به این مطلب پرداخته می‌شود که مدیران چرا و چگونه باید ارزیابیهای بهره‌وری را انجام دهند.

از زمان پیدایش حرفه ی حسابرسی تا به امروز،مسئولیت حسابرسان نسبت به تقلب نوسانات زیادی پیداکرده است.چیزی که هم اکنون شاهد ان هستیم افزایش مسئولیت حسابرسان نسبت به تقلب است که علت این امر به علت افزایش وگستردگی روزافزون تقلبات وطرح دعاوی جدی بر علیه حسابرسان است.در واقع حرفه حسابرسی سعی می کند بااین شیوه وعملکرد،اعتمادخود را نزد جامعه حفظ کند.

   شواهد گویای آن است که موضوع تقلب در شرکتها مشکلی جدی است. این تقلبها،بویژه هنگامی که مدیران وکارکنان ارشد شرکتها مرتکب ان می شوند،معمولا زمانی از پرده بیرون می افتد که شرکتها به طور غیر منتظره دچار مشکل حاد میشوند.در این مواقع است که این سئوال مطرح می شود که حسابرسان کجا بوده اند؟

   نفش حسابرسان مستقل در کشف وگزارش تقلب در شرکتها موضوعی بحث انگیز است. اظهارنظرهای حرفه ای حسابرسان متفاوت است وبه همین سبب برای کاهش فاصله انتظارات از عملکرد حسابرسی،بیشترین میزان همکاری ضرورت پیدا میکند.بررسیهای متعدد نشان داده است در حالی که سیاستمداران،دادگاهها،نشریات مالی وبسیاری دیگر،ازحسابرسانانتظارکشف وگزارش کردن تقلبات را دارند،حرفه حسابرسی به طور عمومی مسئولیتهای خودرادر این زمینه کاهش داده وبر این نکته تاکید میکند که کشف تقلبات از مسئولیتهای مدیران است وحسابرسی برای این نقش برنامه ریزی نشده وغیر قابل اتکاست.

در کشورهای پیشرفته ی جهان همه چیز از جمله تقلب وراهکارهای ان مبارزه با تقلب نیزتوسعه یافته است،بانگاهی به امارهای بین المللی بیانگر این موضوع است است که به مسئله ی مبازره با تقلب واستفاده از روشهای پیشگیرانه و اموزش توجه خاصی شده است و همین توجه خاص باعث کاهش چشمگیر تقلب وفساد مالی گردیده است. یکی ازرویدادهای پیشگیرانه از تقلب ،افشای فسادهای مالی وبرخورد سختگیرانه با مرتکبین فساد وپیش بینی جرایم سنگین برای انان است.در پاسخ به رسوایی  شرکتهای بزرگی  چون انرون، گلوبال کروسینگ ،تیکو،ورلد کام وآدلفیا،انجمن حسابداران رسما امریکا بیانیه ای به شرح ذیل منتشر نمود:

حسابرسی یعنی بازرسی جستجو گرانه مدارک حسابداری و سایر شواهد زیر بنای صورتهای مالی .حسابرسان از راه کسب آگاهی از سیستم کنترل  داخلی و بازرسی مدارک،مشاهده داراییها،پرسش از منابع داخل و خارج شرکت و اجرای سایر روشهای رسیدگی ،شواهد لازم را برای تعیین این که صورتهای مالی، تصویری مطلوب و به نسبت کامل از وضعیت مالی شرکت و فعالیتهای آن در طول دوره مورد رسیدگی ارائه می کند یا خیر،گردآوری می کنند.

یااینکه حسابرسی فرایندی است منظم و با قاعده جهت جمع آوری و ارزیابی بیطرفانه شواهد درباره ادعاهای مربوط به فعالیتها و وقایع اقتصادی،به منظور تعیین درجه انطباق این ادعاها با معیارهای از پیش تعیین شده و گزارش به افراد ذینفع.

1- كنترل امضا هاي مجاز سند حسابداري

2- كنترل صحت محاسبات

3- كنترل با ايين نامه تفكيك هزينه هاي جاري از سرمايه اي

4- كنترل با برگ در خواست خريد كالا/خدمات

5- كنترل با صورتحساب فروشنده

6- كنترل ممهور شدن مدارك به مهر <باطل شد>

7- كنترل با برگ حواله انبار.رسيدو حواله مستقيم

8- كنترل با ايين نامه معاملات شركت

9- كنترل كسورات قانوني(بيمه و ماليات)از كارهاي حق الزحمه

10- كنترل ارتباط هزينه هاي سرمايه اي با فعاليت شركت

11- كنترل كفايت اسناد و مدارك مثبته

12- كنترل ارتباط هزينه با دوره مالي

13- كنترل اعتبار مدارك مثبته

14- كنترل ثبت صحيح حساب و طرف حساب سند حسابداري

15- كنترل هزينه هاي سرمايه اي داراي قرارداد با مفاد قرارداد و استخراج خلاصه قرارداد

16- كنترل داراييهاي در جريان تكميل طبق پيش بيني و كار انجام شده از نظر ريالي و فيزيكي

17- كنترل درصد يشرفت فيزيكي داراييهاي در جريان تكميل با گزارشات دريافتي كه به تاييد قسمت فني و مقامات مجاز رسيده باشد

18- كنترل تعيين بدهيهاي احتمالي از محل ايجاد داراييها(بيمه . ماليات . .......)

19- كنترل احتساب هزينه هاي دستمزد . سربار . و مو اد مصرفي قيمت تمام شده داراييها ي ساخته شده در شركت

20- كنترل داشتن دستورالعمل انتقال داراييهاي در جريان تكميل به داراييهاي ثابت و تهيه صورت جلسه تكميل و تحويل و تحول داراييهاي در جريان تكميل (با امضاء مسئولين فني شركت و تكميل كننده(سازنده) كه ساخت انها به اتمام رسيده و صدور سند حسابداري جهت انتقال به داراييماي ثابت

21- كنترل مشخص نمودن تاريخ بهره برداري از داراييهاي در جريان ساخت تكميل شده جهت احتساب هزينه استهلاك

22- كنترل تفكيك قيمت عرصه (زمين) و اعيان (ساختمان) از يكديگر و ارايه ان در جدول يادداشت داراييهاي ثابت طبق صورتهاي مالي بصورت جداگانه

23- كنترل داشتن ليست (دفتر) اموال

24- كنترل داشتن كارت تعمير داراييها(ماشين الات. ساختمان . وسايط نقليه و ..........)

25- كنترل احتساب ذخيره براي داراييهاي مسروقه و مفقوده

26- كنترل مشخص نمودن داراييهاي بلا استفاده و احتساب هزينه استهلاك معادل 30درصد نرخ استهلاك مقرر در ماده 151 ق.م.م و پرس جو از مسئولين مبني بر علت عدم استفاده از داراييهاي راكد و تصميم گيري در ارتباط با موضوع مربوطه

27- كنترل پوشش بيمه اي داراييها:

منبع اصلی: کتاب فلسفه حسابرسی

تالیف: دکتر یحیی حساس یگانه

حسابرسی به مفهوم نظارت و بازرسی، در ایران و اسلام به زمانی باز می گردد که منبعی (اعم از مالی یا غیر مالی) در جایی وجود داشته است. هرگاه انتقال ثروت مطرح شده، نوعی نظارت و بازرسی نیز با خود به همراه داشته است. خصوصاً نظارت حکومت بر اعضاء وکارکنان خود و تفتیش اعمال و رفتار والیان و ماٌمورین دولتی از دیرباز وجود داشته و شاید بتوان گفت سابقهٌ آن نزدیک و همراه سابقهٌ تشکیل جوامع اولیه و حکومتها است (حساس یگانه، 1384، ص69).

در این باره از «گزنفون» نقل شده:[1]

«کوروش اصولی بنیان نهاد که اکنون هم دوام دارد. همه ساله فرستاده ای از طرف شاه با قشونی به ایالات مختلف مملکت می رود و اگر حکام احتیاج به قوای لشکری داشته باشند به آن ها کمک می کند و اگر تندرو و شدیدالعمل باشند آن ها را به اعتدال وا می دارد. هرگاه در پرداختن باج یا نظارت به امنیت اهالی و یا زراعت مسامحه می کنند، و یکی از وظایف خود را مهمل می گذارند، فرستاده اقدام می کند و اگر نمی تواند کاری کند مراتب را به شاه اطلاع می دهد و او تصمیم می گیرد که با مقصر چه باید کرد. مفتشین عادتاً از میان اشخاصی انتخاب می شوند که دربارهٌ آن ها می گویند این سر شاه است که پایین می آید، این برادر شاه است، این چشم شاه است. بعضی اوقات اگر شاه بخواهد مفتشین را احضار کند، آن ها به محل ماٌموریت نرسیده بر می گردند.»

بقای هر حکومت منوط بر وقوف دولت بر اموری است که در قلمرو آن می گذرد و این آگاهی از طریق مفتشان و خفیه نگاران و پنهان کاران میسر است. چنان که«خواجه نظام الملک» در سیاست نامه[2] در مورد نظارت و بازرسی می نویسد:

«واجب است پادشاه را از احوال رعیت و لشکر و دور و نزدیک خویش پرسیدن و اندک و بسیار آنچه رود دانستن و اگر نه چنین کند، عیب باشد و بر غفلت و ستمکاری حمل نهند و گزند و فسادی و دست درازی که در مملکت می رود و یا پادشاه می داند و یا نمی داند. اگر می داند و آن را تدارک و منع نمی کند آن است که همچو ایشان ظالم است و به ظلم شاه رضا داده است و اگر نمی داند پس غافل است و کم دان و این هر دو معنی نه نیک است. لابد به صاحب برید حاجت آید و همه پادشاهان در جاهلیت و اسلام به صاحب برید خبر تازه داشته اند تا آنچه می رفت از خیر و شر از آن باخبر بودند.»

یادآوری می نماید که برید در حقیقت عنوان بازرسان در آن دوران بوده است.

در زمان عباسیان صاحبان قدرت و حامیان حکومت به موضوع برید علاقه بسیار داشتند، تا حدی که خودشان جزء اداره برید در می آمدند و اوضاع و احوال افراد و مملکت را شخصاً تفتیش می کردند.«منصور خلیفهٌ عباسی» می گفت:

«بیش از هر کسی به چهار ماٌمور نیازمندم. اول قاضی بی پروایی که جز خدا و عدالت چیزی را در نظر نیاورد، دوم رییس پلیسی که داد ستمدیده از ستمگر بستاند، سوم تحصیلداری که مالیات عادلانه بگیرد و به مردم آزار نرساند.»

نظام‌الدین رحیمیان
    
    
    مقدمه
    «حسابرسی عملیاتی» یکی از انواع خدمات مشاوره مدیریت است که روز به‌روز اهمیت بیشتری می‌یابد. نگاهی اجمالی به کتابها و نشریه‌های موجود درباره این نوع خدمات حرفه‌ای، موید این نکته است که برای بیان و نامگذاری آن، از واژه‌ها و اصطلاحات مختلفی استفاده شده است. در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن ارائه تعریفی از «حسابرسی عملیاتی» و مولفه‌های اساسی آن و نشان دادن اهمیت و نقش و جایگاه آن در اقتصاد بخشهای عمومی و خصوصی، مناسبترین واژه برای آن شناسایی و معرفی شود.

تعریف حسابرسی عملیاتی
    فرهنگ کهلر، کلمه «عملیات» را به فعالیتهای یک موسسه به استثنای معاملات و رویدادهای مالی و غیرمترقبه اطلاق می‌کند. طبق این تعریف، عملیات فعالیتهایی مانند تولید، ارائه خدمات، توزیع یا امور اداری را دربر می‌گیرد و مفهوم «عملیاتی» معنی «مربوط به عملیات» را می‌رساند.
    در رابطه با حسابرسی عملیاتی، در مصوبه کمیته حسابرسی عملیاتی سازمان حسابرسی تحت عنوان «آشنایی با حسابرسی عملیاتی» تعریف زیر ارائه شده است:
    “حسابرسی عملیاتی عبارت از فرایند منظم و روشمند ارزیابی اثربخشی، کارایی و صرفه اقتصادی عملیات سازمان و گزارش نتایج ارزیابی، همراه با پیشنهادهای عملی به اشخاص ذیصلاح برای بهبود عملیات است”.
    سه مؤلفه اثربخشی، کارایی و صرفه اقتصادی اهمیت زیادی در حسابرسی عملیاتی دارد و در مصوبه فوق به‌شرح زیر تعریف شده است:
    “اثربخشی عبارت است از میزان دستیابی به هدفها”.
    “کارایی عبارت است از نسبت نتایج به‌دست آمده از عملیات (ستانده) به منابع مصرف شده (داده)”. براساس این تعریف، عملیات کارا عملیاتی است که با استفاده از روشهای بهینه، حداکثر بازده (ستانده) را با صرف حداقل منابع (داده) تامین کند.
    “صرفه اقتصادی عبارت است از تلاش در جهت حداقل کردن هزینه تحصیل و استفاده از منابع سازمان با حفظ کیفیت مناسب”.
    هدفهای حسابرسی عملیاتی
    «حسابرسی عملیاتی» مصداق بارزی از خدمات مشاوره مدیریت است که ممکن است برخی از ویژگیهای حسابرسی صورتهای مالی را داشته باشد. این نوع حسابرسی دربر گیرنده بررسی روشمند فعالیتهای یک سازمان یا بخش مشخصی از آن در دستیابی به هدفهایی مشخص است. هدفهای کلی حسابرسی عملیاتی، موضوعات زیر را شامل می‌شود.
    ارزیابی عملکرد
    هر حسابرسی عملیاتی شامل ارزیابی عملکرد یک واحد اقتصادی است. ارزیابی عملکرد عبارت‌است از مقایسه شیوه انجام فعالیتهای سازمان با هدفهای تدوین شده توسط مدیریت یا طرف قرارداد مانند سیاستهای سازمانی، استانداردها و هدفهای کمی و سایر معیارهای اندازه‌گیری مناسب.

در حسابرسی مالی، حسابرسان بیشتر، از استانداردها و اصول پذیرفته شده حسابداری به‌عنوان معیار استفاده می‌کنند. معیارها در حسابرسی عملیاتی، شرایط متفاوتی با حسابرسی مالی دارند، زیرا اولا‌ً این نوع حسابرسی نظامی نوظهور است و دیدگاهها و اسلوب‌شناسی آن در هر کشور متفاوت است. ثانیاً از پشتوانه دوره‌ای طولا‌نی در کارهای دانشگاهی و حرفه‌ای برخوردار نیست. ثالثاً، حسابرسی عملیاتی در شرایط حاضر سعی در ارزیابی عملکرد واحدهای اقتصادی دارد. معیارها معمولا‌ً درون‌سازمانی هستند و یا به وسیله حسابرس عملیاتی و با هماهنگی مدیریت تدوین می‌شوند. یک معیار حداقل در دو شکل عام و خاص قابل ارائه است. معیارهای عام از اصول عقلا‌یی یا تفکر منطقی استنتاج می‌شود. معیارهای خاص از روشهای دستیابی به هدفهای یک پروژه یا برنامه خاص منتج می‌شود. ویژگیهای کلیدی معیارها شامل قابل فهم بودن، مربوط بودن، قابل اتکا بودن و مقایسه‌پذیر بودن است.

اصول تعیین معیارهای حسابرسی عملیاتی، اصولی سخت و دست نیافتنی نیستند. مهمترین این اصول شامل آن است که: الف- حسابرسان باید سعی کنند اجزای مختلف برنامه را در درون پروژه یا کارهای محوله شناسایی کنند؛ ب- روشها و سیاستهای واحد مورد رسیدگی را مورد تفحص قرار دهند؛ پ - در موقع نبود هرگونه روش تثبیت شده، حسابرسان باید در واحدهای اقتصادی مشابه به جستجوی چنین روشهایی بپردازند؛ ت - اطلا‌عات مربوط به گذشته واحد اقتصادی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند و با استفاده از تکنیکهای آماری، خود به تعیین معیارها بپردازند؛ ث - گاهی حسابرسان معیارهای حسابرسی را از انتظارات استفاده‌کنندگان از خدمات واحد اقتصادی کسب می‌کنند. در بسیاری از موارد ممکن است هیچ معیاری وجود نداشته باشد و از این رو باید معیارهای جایگزین مشخص شود. در این خصوص سه راهکار تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای، استفاده از استانداردهای جایگزین و آزمون منطقی بودن عملیات وجود دارد.

حسابرسی داخلی
هر واحد تجاری جهت نیل به اهدافش و تحصیل درآمد نا گزیر از ایجاد قسمتهای گوناگون درون سازمانی می باشد که توسط مدیران مربوطه اداره و کنترل می شود. آنگاه جهت کنترل و سازماندهی وهماهنگی بین قسمت های مزبور نیاز به واحد حسابرسی داخلی مطرح می شود.

حسابرسی داخلی:
حسابرسی داخلی، بخشی اساسی از یک سیستم کنترل داخلی اثربخش است که آن نیز به نوبه خود بخشی اصلی از مدیریت خوب در سازمان شناخته می شود.
حسابرسی داخلی کمک موثری است در پیشگیری از تقلب و اشتباه یا کشف آنها.
حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل دارای نقشهای متفاوت، اما مکمل یکدیگرند.
هر سیستم یا مجموعه ای از کنترلها، اعم از مالی و غیر مالی، برای دستیابی به اطمینان منطقی از تحقق موارد زیر برقرار می شود:
1-اثر بخش و کارآمد بودن عملیات
2-قابل اتکاء بودن اطلاعات مالی و گزارشگری آن
3-رعایت قوانین و مقررات

کنترل داخلی حقوق و دستمزد

کنترل داخلی انبار داری

وظیفه حسابرسی داخلی ارزیابی و کنترل کفایت سیستم کنترل داخلی است . لذا برای هریک از قسمت های کنترل داخلی برنامه رسیدگی برای حسابرسی داخلی نیز وجود دارد .

برای مثال کنترل داخلی صندوق و بانک و برنامه رسیدگی آن به صورت زیر میباشد :

کنترل داخلی صندوق و بانک

- محل خزانه و صندوق می بایستی کاملاً محفوظ و از جهت دستبرد ها دارای حفاظ مطمئن باشد

- بجز رئیس خزانه داری و صندوقدار اشخاص دیگری به خزانه و صندوق دسترسی و رفت و آمد نداشته باشند

- تغییر کلید ها و رمز قفل گاوصندوق هر چند وقت یک بار باید انجام شود

- هر چند وقت یک بار بطور غیر متداول وجوه نقد و اوراق بهادار در حضور صندوقدار و رئیس خزانه شمارش و ثبت گردد و علل مغایرت

بررسی شود

- صورت مغایرت بانک در فواصل معین توسط صندوقدار تهیه و کنترل گردد

- اقلام دریافت و پرداخت صندوق بایستی روزانه ثبت گردد

- انجام هرگونه دریافت باید در مقابل برگ رسید صورت گیرد

- میزان پرداخت مبلغ چک در مسئولیت رئیس امور مالی و مدیران و غیره باید تعیین شود

- امضا های مجاز جهت امضای چک باید رسماً ابلاغ شده باشد

- گردش ادواری کارکنان خزانه و صندوق

- پرداخت در خصوص کالا ها و اقلام تنخواه گردان باید با اطمینان از انجام و اثبات رسید کالا و خرید اقلام تنخواه باشد

برنامه رسیدگی صندوق و بانک

الف ) اهداف

1- حصول اطمینان نسبت به صحت سیستم و کفایت کنترل های داخلی

2- موجودی نقدی و بانکی نگهداری شده انعکاس حقیقی حساب های دفتر کل میباشند

3- عملیات حسابداری دقیق و مطمئن بوده و فوراً در دفاتر مربوط ثبت میشود

4- دریافت و پرداخت و نگهداری وجوه نقد و اوراق بهادار بر طبق روشها و آئیننامه های شرکت انجام گردیده باشد

ب ) اعمالی که حسابرسی داخلی برای رسیدن به اهداف فوق انجام میدهد :

1- شمارش وجوه نقد و اسناد بهادار و تطبیق موجودی های بانک

2- حسابرسی پایان سال مالی وجوه نقدی و بانکی

3- بررسی دریافت ها و پرداخت های صندوق و بانک

4- بررسی اسناد خزانه و ضمانت نامه ها

5- رسیدگی به تنخواه گردان ها

دلائل استفاده از سیستم کنترل داخلی

1- واحد های اقتصادی هم از لحاظ اندازه و هم از لحاظ پیچیدگی فعالیت چنان رشد میکنند که کنترل مستقیم و انفرادی آنها نا ممکن میشود. از این رو کنترل های داخلی برای اعمال مدیریت و سرپرستی در راستای برنامه های استراتژیک ضروری است .

2- واحد های اقتصادی دارای الزامات قانونی میباشند که باید به آنها عمل شود . از این رو باید کنترل های داخلی لازم را برای شناسایی و کنترل میزان رعایت این گونه الزامات قانونی برقرار نمایند .

عناصر تشکیل دهنده کنترل داخلی

1- بررسی موثر و کارآمد توسط مدیریت غیر اجرایی

2- وجود سیستم کنترل مدیریتی شامل تعیین و تدوین هدف ها و برنامه ها – نظارت و سرپرستی یا کنترل مسائل مالی و همچنین اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی

3- وجود سیستم ها و روشهای کنترل مالی و عملیاتی شامل محافظت از دارایی ها – تفکیک وظایف – روش های صدور مجوز و تصویب و سیستم های اطلاعاتی

4- وجود یک واحد حسابرسی داخلی که طبق اصول و استاندارد های حسابرسی داخلی فعالیت کند

حسابرسي: بازرسي جستجوگرانه مدارك حسابداري و ساير شواهد زيربنايي صورتهاي مالي

حسابرسان هرگز بدون اجراي رسيدگي نسبت به صورتهاي مالي اظهارنظر نمي كنند.

دليل اصلي وجود حرفه حسابرسي وظيفه اعتباردهي است. اعتباردهي شامل دو مرحله است:

1. جمع آوري شواهد(حسابرسي)

2. گزارش يافته ها (گزارش حسابرسي)

ادامه متن در ادامه مطلب...

چه كسي صلاحيت اعتباردهي را دارد:

1. داراي صلاحيت فني لازم باشد

2. مستقل از شركت مورد رسيدگي باشد

در هر حسابرسي بيان حدود موردرسيدگي مهم است. اين حدود، واحد موردرسيدگي و دوره مورد رسيدگي را مشخص مي كند، لذا بيان صريح حدود رسيدگي براي تعيين و محدود كردن مسئوليت حسابرسان استفاده مي شود.

1.        هدف این مجموعه ،  ارائـه راهنماییهای لازم درباره رفتار حرفه ای ،  شامل ضوابطعمومی و اصول بنیادی است که باید توسط کلیه حسابداران حرفه ای ،  به منظور دستیابیبه هدفهای موردنظر حرفه حسابداری رعایت شود.

در اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی ،  مصوب 17  شهریور 1366،  "تدوین اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی "  به عنوان بخشی از وظایف سازمان تعیین شده است .  اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی شامل استانداردهای حسابداری ، استانداردهای حسابرسی ،  آیین رفتار حرفه ای و رهنمودهای مربوط است .  اصول و ضوابط حسابداری و حسابرسی پس از تصویب مراجع ذیصلاح سازمان...

مقدمه

از مهم ترين سازوکارهايي که در زمينه هدايت اثربخش وکارآيي سازمانها به خصوص مؤسسات و نهادهاي مالي ابداع شده است ، مفهوم ”کنترل هاي داخلي“ است. اين مفهوم را مي توان مولود توسعه تفکر سازماني و پيچيدگي ساختار سازمان ها دانست که خود،محصول تکامل جوامع بشري وتعميق مفاهيم ومناسبات تجاري وصنعتي درآنهااست ره آورد تکامل اين مناسبات؛ يکي هم تفکيک مفاهيم ”نظارت“ و ”اجرا“ بود. بستري که در ابتدا، با تفکيک دو مقوله ”مالکيت“ و ”مديريت“ از يکديگر و تاکيد بر ضرورت کنترل عملکرد ”مديران“ توسط ”مالکان“، زمينه ايجاد حرفه حسابرسي را پديد آورد درادامه روند تکاملي خود ، به گسترش و تعميق مفهوم ديگري تحت عنوان ”کنترل هاي داخلي“ انجاميد.

کنترل داخلي، بخش مهمي از مديريت يک سازمان است. بخشي که شامل برنامه ها، روشها و رويه هاي مورد استفاده سازمان در دستيابي به رسالت وجودي و اهداف خرد و کلان خود است. هدف نظام کنترل داخلي و حسابرسي، بهبود توان مديريت مالي واداري از طريق تحديد آن گروه ازرفتارهاي مالي است که به اتلاف وتخصيص نامناسبمنابع و بروزفسادمي انجامند ١.استقرار و استمرار يک نظام کنترل داخلي توانمند درسازمان، امکان مديريت کارآ وموثر سازمان را براي مديريت آن فراهم مي آورد